EMDR NEDİR?
Vücudumuzun diğer organları gibi beyin-akıl da genellikle kendisini doğal yollarla iyiyleştirir. Bu doğal baş etme mekanizmaları sıklıkla uyku sırasında, özellikle de uykunun REM olarak bilinen hızlı göz hareketlerinin gerçekleştiği fazında gerçekleşir. EMDR 1987 yılında Francine Shaphiro tarafından geliştirmiş olup, beynin bu doğal sürecini kullanarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu’nu tedavi amacıyla kullanmıştır. O zamandan beri EMDR etkili bir şekilde birçok psikiyatrik hastalığın tedavisinde kullanılmıştır.
Travmaya uğradığınızda ne olur?
Çoğunlukla biz farkında olmadan vücudumuz yeni bilgi ve tecrübelerimizi kendiliğinden işlemden geçirir, yönetir. Ancak sıradışı bir durum yaşadığımızda ve ağır bir olay (araba kazası vs) veya rahatsız edici tekrarlayan bir duruma maruz kaldığımızzda ( çocuk çağında ihmal edilmek gibi) doğal başa çıkma mekanizmalarımız aşırı olarak yüklenebilir. Bu aşırı yüklenme rahatsız edici tecrübelerimizin beyinde donup kalmasına veya’ işlemlenmemesine’ neden olabilir. İşlemden geçmeyen anılar ve duygular, sözel hikaye modu haline gelmek yerine beynin limbik sistem denilen bölgesinde çiğ - duygu formunda kalır. Limbik sistem bu travmatik anıları duygular ve bedensel duyumlar ile kendini gösteren izole bir hafıza ağı şeklinde, normalde anılarımızı sözlü ifadeler olarak depolayan beyin kortexinden bağlantısız olarak muhafaza eder. Limbik sistemdeki travmatik anılar yaşadığımız travmatik olaya benzer olaylar tecrübe ettikçe tetiklenirler. Sıklıkla anının kendisi uzun zaman önce unutulmuş olmasına rağmen anksiyete (kaygı), panik, öfke, çaresizlik gibi acı veren duygular şimdiki zamanda sürekli olarak tetiklenir. Günü yaşama ve yeni tecrübelerden birşeyler öğrenme yeteneği engellenmiştir. EMDR beynin anı ağı ile bağlantı kurmanıza yardımcı olarak, doğal bir yolla beyninizin travmatik anıyı işlemlemesini sağlar.
EMDR uygulaması nasıl yapılır?
EMDR vücudun doğal iyileşme yeteneği etkinleştirilerek yapılır. Yapılan değerlendirme sonrasında rahatsız edici anı ile ilgili bazı belirli sorular sorulur. REM uykusundakine benzer göz hareketleri görme alanınınz içinde sağa sola hareket eden terapistinizin elini izlemeniz istenerek tekrar oluşturulur.Bazen el hareketini izlemek yerine, kulaklık veya elde tutulan özel cihazlardan yararlanılır. Göz hareketi ortalama 30 sn kadar sürüp, sonlandırılır. Sonrasında göz hareketi seti sırasında tecrübe ettiğiniz duygu, görüntü, düşünce, bedensel duyumu bildirmeniz istenir. Tekrarlayan göz hareketi setlerinden sonra anınız acı veren hassasiyetini kaybetmeye başlar ve basit, sıradan geçmişte yaşanmış nötr bir anı haline gelir. Diğer bağlantılı anılar da aynı zamanda iyileşebilir. Bu birbiriyle bağlantılı ve ilgili anıların da işlenmesiyle hayatınızın her alanında hızlı bir iyileşme beklenir.
EMDR hangi durumlarda kullanılabilir?
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (PTSD)’ye ek olarak
- Kaygı bozuklukları (anksiyete) ve panik bozukluk
- Depresyon
- Fobiler
- Uyku problemleri
- Komplike yas
- Bağımlılık
- Performans kaygısı, özgüven sorunları
- Psikolojik nedenli ağrı, migren, fibromyalji
Herkes EMDR’den fayda görür mü?
EMDR geçmişte yaşanan travmaların etkisini azaltıp bugünü daha kaliteli yaşamanızı sağladığından terapide ilerlemeyi hızlandırır. Tabi ki herkes için uygun bir yöntem olmayabilir. İlerleme hızlı bir şekilde gerçekleşir. Bazen seanslar sırasında güçlü duygular ve can sıkıcı düşünceler aklınıza gelebilir. Terapi esnasında oluşabilecek olan rahatsız edici tecrübeler kısa sürede sonlanır. Terapiye başlarken süreç hakkında bilgi sahibi olmanız ve istekli olmanız gerekir.
Kontrolümü kaybetmem mümkün mü?
EMDR tedavisi sırasında kontrol sizdedir, tamamen uyanık ve bilinçli olacaksınız. BU bir hipnoz türü değildir ve istediğiniz an işleyişi durdurabilirsiniz. Seans sırasında terapist sizi destekleyecek, mümkün oldukça az müdehale ederek kendi iyileşme gücünüzü kullanmanıza yardımcı olacaktır. Yeniden işlemleme, yeni bağlantılar kurma ve farkındalık geliştirme, içgörü kazanma kendiliğinden gerçekleşir. Sonuç olarak çoğu insan EMDR’yi doğal şekilde güçlendiren bir terapi olarak deneyimler.
EMDR’inin başarılı bir tedavi olduğunu gösteren kanıtlar var mı?
EMDR uygulanan milyonlarca kişide başarılı sonuçlar sağlanmış klinik bir tedavi yöntemidir. Yapılan birçok araştırmada geçerlilik ve güvenilirliği kanıtlanmıştır.